احمد نادری، درباره دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه در آلاسکا و همچنین تاثیر آن بر ایران، گفت: در نشست اخیر ترامپ و پوتین در آلاسکا انتظارات برای دستیابی به یک توافق فوری بر سر جنگ اوکراین برآورده نشد.
این نماینده مجلس شورای اسلامی یادآور شد: از آنجایی که این نشست، نخستین دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه از زمان آغاز تهاجم مسکو به کی‌یف در فوریه ۲۰۲۲ بود، بیش از سه ساعت به طول انجامید و با حضور مشاوران کلیدی مانند روبیو از سوی آمریکا و لاوروف از سوی روسیه همراه بود. با این حال، خروجی آن به نقل از طرفین بیشتر به یک گفت‌وگوی “سازنده” اما بدون دستاورد ملموس محدود ماند، که این امر نشان‌دهنده پیچیدگی‌های عمیق در مذاکرات است.
وی با بیان اینکه علیرغم هیاهوی رسانه‌ای پیش از نشست که ترامپ آن را “گامی بزرگ برای صلح” توصیف کرده بود، هیچ توافق رسمی بر سر آتش‌بس یا حتی یک چارچوب اولیه اعلام نشد، اظهار داشت: ترامپ پس از دیدار، در کنفرانس خبری مشترک، از “پیشرفت عالی” سخن گفت، اما جزئیات مشخصی ارائه نکرد. پوتین هم بر “گفتگوهای مفید” تأکید کرد، اما تکرار کرد که روسیه به دنبال “تضمین‌های امنیتی” است که شامل عقب‌نشینی کامل نیروهای اوکراین از مناطق اشغالی مانند دونباس و لوهانسک می‌شود.
نادری تاکید کرد: این عدم پیشرفت، ریشه در اختلافات اساسی دارد از جمله اینکه روسیه همچنان بر حفظ دستاوردهای میدانی اصرار دارد، در حالی که آمریکا به دنبال توافقی است که حداقل ظاهر پیروزی را برای غرب حفظ کند. واقعیت این است که چنین نشست‌هایی اغلب بیشتر جنبه نمادین دارند تا عملی و این یکی نیز نتوانست از این قاعده مستثنی باشد. در واقع، این نشست نشان می‌دهد که مذاکرات بیشتر بر شنیدن مواضع طرفین متمرکز بود تا حل مسئله، که این امر ریسک‌های امنیتی را نیز برجسته می‌کند.
وی با اشاره به نقش اروپا و زلنسکی به عنوان مانع اصلی توافق، عنوان کرد: یکی از نکات برجسته پس از نشست، تأکید ترامپ بر مذاکره با اروپا و زلنسکی بود. ترامپ پس از نشست ، اعلام کرد که روز دوشنبه یعنی ۱۸ اوت با زلنسکی دیدار خواهد کرد و و این کار را انجام داد حتی پیشنهاد یک نشست سه‌جانبه با پوتین را مطرح کرد. این نشان می‌دهد که مانع اصلی نه فقط روسیه، بلکه مقاومت کی‌یف و متحدان اروپایی آن است.
نادری افزود: زلنسکی، غایب دیدار پوتین و ترامپ بود، پیشتر هرگونه واگذاری ارضی را “نقض قانون اساسی اوکراین” خوانده و اروپا به ویژه رهبرانی مانند مکرون بر حفظ تمامیت ارضی اوکراین اصرار دارند. این موضع که ریشه در نگرانی‌های امنیتی ناتو دارد، ترامپ را در موقعیت دشواری قرار داده است. اگر بخواهیم واقع بینانه به این موضوع نگاه کنیم، اروپا نمی‌خواهد به عنوان بازنده دیده شود، اما واقعیت میدانی با کنترل روسیه بر حدود ۱۹ درصد خاک اوکراین نشان می‌دهد که بدون امتیازدهی، توافق بعید است. ترامپ در حال حاضر بر “تبادل سرزمین” تمرکز کرده که این می‌تواند فشار بر زلنسکی را افزایش دهد، اما ریسک تضعیف حمایت غرب از کی‌یف را نیز به همراه دارد.
موضع روسیه؛ احساس پیروزی میدانی و عدم تمایل به امتیازدهی عمده
وی با بیان این که موضع روسیه احساس پیروزی میدانی و عدم تمایل به امتیازدهی عمده است، عنوان کرد: روسیه خود را در موقعیت برتر می‌بیند و این نشست را به عنوان یک پیروزی دیپلماتیک جشن گرفته است. پوتین، پس از بازگشت به مسکو، در نشستی تلویزیونی با مقامات روسی، بر ریشه‌کن کردن علل جنگ تأکید کرد و هیچ نشانه‌ای از نرمش نشان نداد.
نماینده تهران، ری و شمیرانات، پردیس و اسلامشهر افزود: از منظر واقع‌بینانه، روسیه با کنترل مناطق کلیدی و اقتصاد مقاوم در برابر تحریم‌ها، دلیلی برای عقب‌نشینی نمی‌بیند. این موضع که می‌توان آن را “سخت‌گیری استراتژیک” نامید، ریشه در برتری نظامی مسکو در جبهه‌های شرقی دارد. با این حال، این رویکرد می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از عدم انعطاف‌پذیری روسیه تفسیر شود که در بلندمدت ممکن است به انزوای بیشتر مسکو منجر شود، به ویژه اگر ترامپ تحریم‌های ثانویه را اعمال کند.
وی تاکید کرد: هم معتقدم که پوتین از این نشست برای خرید زمان استفاده کرد، در حالی که ترامپ به دنبال یک پیروزی سریع برای سیاست داخلی خود و کسب محبوبیت است. این عدم تمایل به امتیازدهی می‌تواند به عنوان یک موضع ضدصلح تلقی شود و فشارهای بین‌المللی را برای روسیه افزایش دهد.
مذاکره درباره ایران در دستور کار ترامپ و پوتین نبود
این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به عدم اشاره به موضوع ایران در دستور کار مذاکرات پوتین و ترامپ، گفت: برخلاف برخی گمانه‌زنی‌ها و هیاهوهای پوچ در رسانه‌های ضدانقلاب، ایران بخشی از دستور کار اصلی این نشست نبود. این نشست تمرکز کامل بر اوکراین داشت و هیچ اشاره‌ای به مسائل غرب آسیا یا برنامه هسته‌ای ایران نشد. ترامپ در مصاحبه‌های پس از نشست، به طور کلی به مسائل منطقه‌ای اشاره کرد، اما آن را به عنوان موضوعی جداگانه توصیف کرد. برخلاف القائات، جنگ اوکراین در حال حاضر بحران اصلی برای غرب است.
وی افزود: با این حال، اگر مذاکرات ادامه یابد، ممکن است مسائل مرتبط با ایران مانند همکاری‌های مسکو و تهران در مراحل بعدی مطرح شود، اما فعلاً هیچ نشانه‌ای از آن وجود ندارد و این می‌تواند فرصتی برای ایران باشد تا در دیپلماسی مستقل خود پیش برود.
نادری خاطرنشان کرد: علیرغم عدم پیشرفت فوری، نشانه‌هایی از ادامه دیپلماسی وجود دارد. ترامپ اعلام کرد که آماده دیدار مجدد با پوتین است و حتی زلنسکی را دعوت کرد که این می‌تواند به یک نشست سه‌جانبه در هفته آینده منجر شود. پوتین هم ترامپ را به مسکو دعوت کرد، که نشان‌دهنده تمایل به حفظ کانال‌های گفتگو است.
وی عنوان کرد: اگر نشست بعدی در روسیه برگزار شود، همانطور که ترامپ قدرت نظامی آمریکا را از طریق پرواز جنگنده‌های F-۲۲ و بمب‌افکن B-۲ بر فراز پایگاه آلاسکا و سر پوتین به رخ کشید اقدامی که به عنوان نمایش “تسلط” تفسیر شد، روسیه احتمالا به دنبال تلافی این نمایش یا حتی بزرگتر آن در مقابل چشمان ترامپ خواهد بود، مانند پرواز هواپیماهای استراتژیک روسی یا مانورهای نظامی نزدیک به محل دیدار، تا تعادل قدرت را حفظ کند.
ادامه مذاکرات روسیه و آمریکا درباره اوکراین با تمرکز بر صلح پایدار به جای آتش‌بس موقت
این نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: با این حال، واقعیت میدانی مانند حملات اخیر روسیه به زیرساخت‌های اوکراین می‌تواند این روند را مختل کند. اگر مذاکرات ادامه یابد، تمرکز بر صلح پایدار به جای آتش‌بس موقت خواهد بود، که این نیازمند امتیازدهی از سوی همه طرف‌هاست.
وی گفت: در مجموع، این نشست بیشتر یک تمرین دیپلماتیک بود تا یک نقطه عطف، که نشان‌دهنده چالش‌های عمیق در حل بحران اوکراین است. روسیه با احساس برتری میدانی، تمایلی به عقب‌نشینی ندارد، در حالی که غرب به ویژه اروپا بر حفظ اصول اصرار دارد. اگر ترامپ بتواند زلنسکی و اروپا را متقاعد کند، ممکن است پیشرفتی حاصل شود، اما بدون آن، جنگ ادامه خواهد یافت و هزینه‌های انسانی و اقتصادی افزایش می‌یابد. در واقع نظرات بنده بر اساس واقعیت‌های فعلی است و هرگونه تغییر در مواضع می‌تواند سناریوها را دگرگون کند.
