تحقیقات جدید نشان داده است که نوشیدن شیر شتر می‌تواند شدت آسم ناشی از «مایت‌های گرد و غبار خانگی» (HDM) را که یک عامل اصلی این بیماری است، کاهش دهد.
در حالی که این پژوهش هنوز در مراحل اولیه است، اما دریچه‌ای رو به استفاده از شیر شتر در ترکیب با درمان‌های موجود باز می‌کند.
به نقل از نیو اطلس، برای افراد مبتلا به آسم، مایت‌های گرد و غبار خانگی (HDM)، حشرات کوچکی که معمولاً در گرد و غبار خانه زندگی می‌کنند، یکی از عوامل مهم واکنش‌های آلرژیک هستند. آنها تقریباً در هر خانه‌ای در سراسر جهان وجود دارند و در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند، اما نمی‌توان آنها را به طور کامل از بین برد، بنابراین همیشه یک تهدید محسوب می‌شوند.
یک مطالعه بین‌المللی جدید نشان داده است که شیر شتر در موش‌ها به کاهش توسعه و شدت آسم ناشی از HDM یا به اصطلاح «آسم آلرژیک» کمک کرده است.
در مطالعه حاضر، محققان تأثیر شیر شتر را بر روی مدل‌های موش مبتلا به آسم آزمایش کردند و از سه گروه موش استفاده شد. موش‌های سالم، موش‌های مبتلا به آسم ناشی از آلرژن‌ها (HDM) و موش‌های مبتلا به آسم تحت درمان با شیر شتر.
شیر شتر به صورت خوراکی به مقدار ۰.۵ میلی‌لیتر، پنج بار در هفته، از یک روز قبل از قرار گرفتن در معرض آلرژن شروع شد و در طول مطالعه ادامه یافت. سپس موش‌ها در معرض دوز‌های فزاینده متاکولین (methacholine) قرار گرفتند که دارویی است که موجب تنگ شدن مجاری هوایی می‌شود و برای ارزیابی میزان واکنش‌پذیری یا پاسخگویی ریه‌ها استفاده می‌شود.
سپس مایع، بافت و سلول‌های ریه برای علائم التهاب و پاسخ ایمنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و محققان دریافتند که موش‌هایی که در معرض HDM قرار داشتند، بیش‌پاسخگویی مجاری هوایی به طور قابل توجهی بالاتری را نشان دادند. این بدان معناست که مجاری هوایی در واکنش به محرک‌هایی مانند آلرژن‌ها بیش از حد حساس و مستعد تنگ شدن بودند.
این نوع پاسخ اغراق‌آمیز که می‌تواند منجر به سرفه، خس‌خس سینه و تنگی نفس شود، اغلب با آسم مرتبط است. شیر شتر این بیش‌پاسخگویی مجاری هوایی را به سطح طبیعی کاهش داد. همچنین تعداد کل سلول‌های ایمنی در ریه‌ها، به ویژه ائوزینوفیل‌ها (eosinophils) که نوعی گلبول سفید خون هستند که نقش کلیدی در آسم آلرژیک دارند را کاهش داد.
همچنین مشاهده شد که شیر شتر سطح سلول‌های کمکی T، به ویژه Th۲ و Th۱۷ را کاهش می‌دهد. سلول‌های Th۲ نقش مهمی در پاسخ ایمنی، به ویژه در واکنش‌های آلرژیک ایفا می‌کنند و به عنوان عوامل مؤثر در آسم شناخته می‌شوند. به طور مشابه، سلول‌های Th۱۷ در ایجاد بیماری‌های مختلف خودایمنی و التهابی نقش دارند.
همچنین سطح مواد شیمیایی التهابی به نام سیتوکین‌ها (cytokines) را که در پاسخ‌های آلرژیک نقش اساسی دارند، کاهش می‌دهد.
محققان همچنین دریافتند که شیر شتر، یک پروتئین سیگنال‌دهنده موسوم به CCL۱۷ را که انواع خاصی از سلول‌های ایمنی، به ویژه سلول‌های T را به محل‌های التهابی جذب می‌کند، سرکوب می‌کند.
مطالعات قبلی نشان داده‌اند که شیر شتر دارای خواص درمانی است. این شیر از نظر مواد معدنی، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها غنی‌تر از شیر سایر پستانداران است و در مقایسه با شیر گاو، حاوی پروتئین‌های آب پنیر است که از ارزش غذایی بالایی برخوردارند.
همچنین مشخص شده است که حاوی لاکتوفرین (lactoferrin)، پروتئینی با خواص حمایت از سیستم ایمنی و ایمونوگلوبولین G (IgG)، نوعی آنتی‌بادی است. جالب توجه است که تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به آسم معمولاً سطح پایین‌تری از IgG دارند.
در حالی که شیر شتر سرشار از این ترکیبات زیست‌فعال است، این مطالعه اجزای خاص مسئول اثرات مشاهده شده را جدا یا کمّی نکرده است. محدودیت دیگر این بود که هیچ مقایسه‌ای با شیر گاو انجام نشد. اگرچه شیر گاو بیشتر مصرف می‌شود و همچنین مزایای ایمنی را نشان داده است، اما به عنوان یک شاخص کنترل یا مقایسه‌گر استفاده نشد.
از آنجا که این مطالعه روی موش‌ها انجام شد، نتایج ممکن است به انسان قابل تعمیم نباشد. همچنین تمام شیر شتر مورد استفاده در این مطالعه از یک مزرعه بود که تعمیم‌پذیری یافته‌ها را محدود می‌کند، زیرا ترکیب شیر می‌تواند بر اساس منطقه، نژاد شتر و محیط متفاوت باشد.
با وجود این محدودیت‌ها، یافته‌ها امیدوارکننده هستند. شیر شتر ممکن است به عنوان یک درمان مکمل برای آسم آلرژیک، به ویژه به دلیل خواص ضد التهابی و تعدیل‌کننده سیستم ایمنی، پتانسیلی واقعی داشته باشد. این یافته‌ها از ادعا‌های سنتی و آزمایش‌های کوچک انسانی قبلی که نشان می‌دهد شیر شتر ممکن است برای افراد مبتلا به آسم مفید باشد، پشتیبانی می‌کند.
با این حال، آزمایش‌های بالینی انسانی قبل از اینکه شیر شتر به عنوان یک درمان یا اقدام پیشگیرانه برای آسم توصیه شود، ضروری است. ممکن است بررسی استفاده از شیر شتر در ترکیب با درمان‌های موجود یا حتی به عنوان یک اقدام پیشگیرانه غذایی در جمعیت‌های پرخطر ارزشمند باشد.
این مطالعه در مجله PLOS One منتشر شده است.
