تمام آنچه که باید از خواص و مضرات زنجبیل بدانید

مردم معمولاً از زنجبیل برای درمان تهوع و استفراغ استفاده می‌کنند. زنجبیل حاوی موادی شیمیایی است که ممکن است تهوع و تورم را کاهش دهد. زنجبیل همچنین برای درمان درد‌های قاعدگی، استئوآرتریت، دیابت، سردرد‌های میگرنی و مشکلات دیگر استفاده می‌شود.

عطر و طعم منحصر‌به‌فرد زنجبیل از روغن‌های طبیعی آن ریشه می‌گیرد که مهم‌ترین آنها گینجرول است. گینجرول ترکیب زیست‌فعال اصلی در زنجبیل و مسئول بسیاری از خواص دارویی این گیاه است. به‌نوشته‌ی وب سایت وب‌ام‌دی، زنجبیل می‌تواند برای موارد زیر مفید باشد.

فواید زنجبیل

درد‌های قاعدگی: مصرف زنجبیل در طول سه چهار روز اول سیکل قاعدگی تاحدودی درد‌های قاعدگی را کاهش می‌دهد. به‌نظر می‌رسد این داروی گیاهی به اندازه برخی از مسکن‌ها مانند ایبوپروفن، مفنامیک اسید یا نوافن موثر باشد.

استئوآرتریت (آرتروز): مصرف خوراکی زنجبیل می‌تواند درد را در برخی از افراد مبتلا به آرتروز کاهش دهد، اما به‌نظر نمی‌رسد مالیدن ژل یا روغن زنجبیل روی زانو در تسکین درد اثری داشته باشد.

بیماری صبحگاهی: به‌نظر می‌رسد مصرف خوراکی زنجبیل باعث کاهش تهوع و استفراغ در برخی افراد در دوران بارداری می‌شود. اما زنجبیل ممکن است از برخی از دارو‌های درمان تهوع دیرتر عمل کند یا اثر کمتری داشته باشد.

براساس پژوهش‌های معتبر، گینجرول دارای اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی است. برای مثال، این ترکیب موجود در زنجبیل ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو که ناشی از وجود مقادیر بالای رادیکال‌های آزاد در بدن است، کمک کند. به‌نوشته‌ی وب‌سایت هلث‌لاین، زنجبیل ممکن است در موارد زیر سودمند باشد:

کاهش وزن: براساس مطالعات انجام‌شده روی انسان و حیوان، زنجبیل ممکن است به کاهش وزن کمک کند. مروری که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، به این نتیجه رسید که مصرف مکمل زنجبیل به طور قابل توجهی وزن بدن و نسبت دور کمر به لگن را کاهش می‌دهد. تاثیر زنجبیل بر کاهش وزن ممکن است به دلیل مکانیسم‌های خاصی مانند توانایی آن برای کاهش التهاب باشد.

کاهش قند خون: برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهند زنجبیل ممکن است خواص ضددیابتی داشته باشد. مروری که سال ۲۰۲۲ منتشر شد، نشان داد پس از مصرف مکمل‌های زنجبیل، قند خون ناشتا کاهش پیدا می‌کند. این مطالعه مروری نتایج ده کارآزمایی را بررسی کرده بود که در آن شرکت‌کنندگان به مدت ۸ تا ۱۳ هفته هر روز ۱۲۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌گرم پودر زنجبیل مصرف کرده بودند.

کاهش کلسترول: سطوح بالای کلسترول بد (LDL) با افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی همراه است. در مروری از ۲۶ کارآزمایی، پژوهشگران دریافتند مصرف زنجبیل تری‌گلیسرید‌ها و کلسترول LDL را کاهش، درحالی‌که سطح کلسترول HDL را افزایش می‌دهد.

کاهش خطر ابتلا به سرطان: زنجبیل به خاطر داشتن ترکیب گینجرول و ترکیبات آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب دیگر ممکن است خواص ضدسرطانی داشته باشد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این ترکیبات ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش کمک کند.

بهبود عملکرد مغز و محافظت دربرابر ابتلا به بیماری آلزایمر: پژوهش‌ها نشان می‌دهند برخی از ترکیبات موجود در زنجبیل ممکن است به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تخریب‌کننده عصب مانند آلزایمر، پارکینسون و‌ام اس کمک کنند.

استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن ممکن است محرک‌های کلیدی ابتلا به آلزایمر و زوال شناختی مرتبط با پیری باشند. برخی از مطالعات حیوانی نشان می‌دهند آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات زیست فعال موجود در زنجبیل می‌توانند واکنش‌های التهابی را که درون مغز رخ می‌دهد، مهار کنند. این امر ممکن است به پیشگیری از زوال شناختی کمک کند.

مبارزه با عفونت‌ها: خواص ضدمیکروبی زنجبیل می‌تواند آن را به ابزاری مفید برای مبارزه با عفونت‌های باکتریایی و قارچی تبدیل کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند زنجبیل ممکن است دربرابر عوامل عفونی زیر موثر باشد:

استافیلوکوک اورئوس که مسئول طیف وسیعی از بیماری‌ها است

اشریشیا کلی که یکی از علت‌های عفونت‌های روده‌ای است

کاندیدا آلبیکانس که موجب عفونت‌های قارچی در دهان، واژن و موارد دیگر می‌شود

خواص زنجبیل برای مردان

پژوهش‌ها نشان می‌دهند رنجبیل می‌تواند در حفظ و بهبود سلامت مردان ازجمله در زمینه‌های هورمونی، باروری و عملکرد جنسی تاثیر مفیدی داشته باشد. در ادامه، به مهم‌ترین فواید زنجبیل برای مردان اشاره می‌شود:

افزایش تستوسترون: زنجبیل با بهبود جریان خون و کاهش استرس اکسیداتیو، به افزایش سطح تستوسترون کمک می‌کند.

بهبود کیفیت اسپرم: مصرف زنجبیل می‌تواند تعداد، تحرک و سلامت اسپرم‌ها را افزایش دهد.

تقویت عملکرد جنسی: زنجبیل با تقویت گردش خون و میل جنسی، در بهبود نعوظ و عملکرد جنسی مؤثر است.

حمایت از سلامت بیضه‌ها: ترکیبات آنتی‌اکسیدانی زنجبیل از سلول‌های بیضه محافظت می‌کنند و به باروری کمک می‌کنند.

خواص زنجبیل برای زنان

زنجبیل نه‌تنها یک ادویه محبوب در آشپزی است، بلکه به‌عنوان یک گیاه دارویی با خواص متنوع، نقش مهمی در بهبود سلامت زنان ایفا می‌کند. از تسکین علائم قاعدگی تا حمایت از باروری و کاهش تهوع بارداری، زنجبیل می‌تواند در زمینه‌های متعددی برای سلامتی زنان مفید باشد.

تسکین درد قاعدگی و علائم PMS: زنجبیل با خواص ضدالتهابی خود می‌تواند درد‌های قاعدگی، نفخ و تغییرات خلقی مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی را کاهش دهد.

کاهش تهوع بارداری (ویار صبحگاهی): مطالعات نشان داده‌اند مصرف زنجبیل می‌تواند تهوع و استفراغ دوران بارداری را کاهش دهد. به همین دلیل، انجمن متخصصان زنان و زایمان آمریکا زنجبیل را به‌عنوان درمان غیردارویی مناسب معرفی کرده است.

حمایت از باروری و سلامت تخمدان‌ها: تحقیقات حیوانی نشان می‌دهند زنجبیل می‌تواند با افزایش جریان خون و کاهش استرس اکسیداتیو، به بهبود عملکرد تخمدان‌ها و افزایش شانس باروری کمک کند.

کاهش علائم یائسگی: زنجبیل ممکن است در کاهش علائمی مانند خستگی و درد‌های عضلانی مرتبط با یائسگی مؤثر باشد.

بهبود گوارش و کاهش نفخ: زنجبیل با افزایش حرکات معده و روده، می‌تواند به کاهش نفخ و بهبود هضم کمک کند.

تقویت سیستم ایمنی: ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در زنجبیل می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند.

اثرات جانبی زنجبیل

مصرف خوراکی: مصرف زنجبیل در مقادیر کم احتمالا بی‌خطر است و می‌تواند عوارض جانبی خفیفی ازقبیل سوزش سردل، اسهال، آروغ زدن و ناراحتی معده را موجب شود. مصرف بیش از پنج گرم زنجبیل در روز خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.

استفاده روی پوست: زنجبیل در صورت استفاده کوتاه‌مدت احتمالا بی‌خطر است، ولی ممکن است در برخی افراد موجب تحریک پوست شود.

هشدار‌های ویژه در رابطه با مصرف زنجبیل

بارداری: مصرف غذا‌های حاوی زنجبیل احتمالا بی‌خطر است؛ اما از آنجایی که زنجبیل ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد، بهتر است نزدیک زمان زایمان از آن استفاده نشود. قبل از استفاده از زنجبیل در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.

اختلالات خونریزی: مصرف زنجبیل ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.

بیماری‌های قلبی: دوز‌های بالای زنجبیل ممکن است برخی از بیماری‌های قلبی را تشدید کند.

جراحی: زنجبیل ممکن است روند لخته‌شدن خون را آهسته کند. مصرف زنجبیل در زمان نزدیک جراحی و پس از جراحی ممکن است موجب خونریزی بیشتر شود. مصرف زنجبیل را حداقل دو هفته پیش از زمان برنامه‌ریزی‌شده جراحی متوقف کنید.

تداخل زنجبیل با دارو‌ها

زنجبیل با برخی از دارو‌ها تداخل دارد. درمورد مصرف همزمان زنجبیل و دارو‌های زیر احتیاط کنید:

دارو‌های دیابت (دارو‌های ضددیابت) با زنجبیل تداخل دارند

زنجبیل ممکن است سطح قند خون را کاهش دهد. مصرف زنجبیل همراه با دارو‌های دیابت ممکن است باعث کاهش بیش از حد قند خون شود.

دارو‌هایی که لخته شدن خون را کند می‌کنند (دارو‌های ضد انعقاد / ضد پلاکت) با زنجبیل تداخل دارند

زنجبیل ممکن است مانع از لخته شدن خون شود. مصرف زنجبیل همراه با دارو‌هایی که لخته شدن خون را کند می‌کنند، ممکن است خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد.

فن پروکومون با زنجبیل تداخل دارد

داروی فن پروکومون برای کند کردن لخته شدن خون استفاده می‌شود. مصرف زنجبیل همراه با فن پروکومون احتمال کبودی و خونریزی را افزایش می‌دهد.

وارفارین (کومادین) با زنجبیل تداخل دارد

وارفارین از دارو‌های ضدانعقاد خون است. مصرف وارفارین و زنجبیل به‌طور همزمان ممکن است احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد.

نیفدیپین با زنجبیل تداخل دارد

مصرف زنجبیل همراه با نیفدیپین ممکن است لخته شدن خون را کند کند و احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد.

لوزارتان با زنجبیل تداخل دارد

زنجبیل می‌تواند میزان جذب لوزارتان در بدن را افزایش دهد. مصرف زنجبیل همراه با لوزارتان ممکن است اثرات و عوارض جانبی این دارو را افزایش دهد.

دارو‌های فشار خون بالا (مسدودکننده‌های کانال کلسیم) با زنجبیل تداخل دارند

زنجبیل ممکن است فشار خون را کاهش دهد. مصرف زنجبیل همراه با دارو‌هایی که فشار خون را کاهش می‌دهند، ممکن است باعث کاهش بیش از حد فشار خون شود.

سیکلوسپورین با زنجبیل تداخل دارد

مصرف زنحبیل دو ساعت پیش از مصرف داروی سیکلوسپورین ممکن است میزان جذب سیکلوسپورین در بدن را افزایش دهد و احتمالا عوارض جانبی این دارو را تشدید کند. به‌نظر نمی‌رسد مصرف همزمان زنجبیل با سیکلوسپورین بر میزان جذب سیکلوسپورین در بدن اثر داشته باشد.

مترونیدازول با زنجبیل تداخل دارد

زنجبیل می‌تواند میزان جذب مترونیدازول توسط بدن را افزایش دهد. مصرف زنجبیل همراه با مترونیدازول ممکن است اثرات و عوارض جانبی مترونیدازول را افزایش دهد.

دارو‌هایی که توسط کبد تغییر پیدا می‌کنند (سوبسترا‌های سیتوکروم P۴۵۰، ۱A۲) با زنجبیل تداخل دارند

برخی از دارو‌ها توسط کبد تغییر یافته و تجزیه می‌شوند. زنجبیل ممکن است سرعت تجزیه این دارو‌ها توسط کبد را تغییر دهد. این امر می‌تواند اثرات و عوارض جانبی این دارو‌ها را افزایش دهد.

دارو‌هایی که توسط پمپ‌های سلولی منتقل می‌کنند (سوبسترا‌های پروتئین پی‌جی‌پی) با زنجبیل تداخل دارند

برخی از دارو‌ها به‌وسیله‌ی پمپ‌های سلولی به درون و خارج سلول‌ها منتقل می‌شوند. زنجبیل ممکن است نحوه عملکرد این پمپ‌ها را تغییر دهد و مقدار دارویی را که در بدن می‌ماند، تغییر دهد. در برخی موارد، این امر ممکن است اثرات و عوارض جانبی دارو را تغییر دهد.

مقدار مصرف زنجبیل

زنجبیل معمولا در غذا‌ها و به‌عنوان طعم‌دهنده در نوشیدنی‌ها مصرف می‌شود. به عنوان دارو، زنجبیل در اشکال مختلفی ازجمله چای، شربت، کپسول و عصاره مایع موجود است. زنجبیل اغلب توسط بزرگسالان در مقادیر ۰٫۵ تا ۳ گرم در روز به شکل خوراکی به مدت ۱۲ هفته مصرف می‌شود. زنجبیل در ژل‌های موضعی، پماد‌ها و اسانس‌های معطر درمانی نیز موجود است. قبل از مصرف زنجبیل به‌عنوان دارو با پزشک خود مشورت کنید.

طرز تهیه چای زنجبیل با پودر زنجبیل

برای تهیه چای زنجبیل، می‌توانید یک قاشق چای‌خوری پودر زنجبیل را در یک فنجان آب جوش حل کرده و پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه، آن را میل کنید. افزودن عسل یا لیمو می‌تواند طعم آن را بهبود بخشد. فواید چای زنجبیل به صورت زیر است:

کاهش التهاب و درد‌های عضلانی: زنجبیل دارای ترکیبات ضدالتهابی است که می‌تواند به کاهش التهاب و درد‌های عضلانی کمک کند.

کمک به هضم و کاهش نفخ: مصرف چای زنجبیل می‌تواند به بهبود هضم غذا، کاهش نفخ و گاز معده کمک کند.

تقویت سیستم ایمنی: ترکیبات موجود در زنجبیل می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و در مقابله با عفونت‌ها مؤثر باشند.

کاهش تهوع و استفراغ: زنجبیل به‌عنوان یک درمان طبیعی برای کاهش تهوع و استفراغ، به‌ویژه در دوران بارداری یا پس از شیمی‌درمانی، شناخته شده است.

کاهش سطح قند خون و کلسترول: برخی مطالعات نشان داده‌اند مصرف زنجبیل می‌تواند به کاهش سطح قند خون و کلسترول کمک کند، که برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید است.

توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد زنجبیل ممکن است باعث عوارضی مانند سوزش معده یا اسهال شود. افرادی که دارو‌های رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند یا نزدیک به زمان جراحی هستند، باید در مصرف زنجبیل احتیاط کنند.

زنجبیل برای کبد خطرناک است؟

براساس اطلاعات موجود در پایگاه LiverTox، زنجبیل به‌طور کلی ایمن است و با آسیب کبدی بالینی یا افزایش آنزیم‌های کبدی مرتبط نیست. در بیش از ۱۰۰ مطالعه بالینی، هیچ گزارشی از سمیت کبدی ناشی از زنجبیل ثبت نشده است.

مطالعات حیوانی نشان داده‌اند زنجبیل می‌تواند از کبد در برابر آسیب‌های ناشی از مواد سمی مانند الکل، دارو‌ها و سموم محیطی محافظت کند.

البته، زنجبیل ممکن است بر نحوه تجزیه برخی دارو‌ها در کبد تاثیر بگذارد که می‌تواند اثربخشی یا عوارض جانبی آنها را تغییر دهد. افرادی که دارو‌های خاصی مصرف می‌کنند، باید قبل از مصرف زنجبیل با پزشک مشورت کنند.

جمع‌بندی

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند زنجبیل ممکن است سلامت دستگاه گوارش را بهبود بخشد، التهاب را کاهش دهد و اثرات تسکین درد داشته باشد. با‌این‌حال، در مطالعات اغلب مقادیر بسیار بالایی از عصاره‌ها آزمایش می‌شود. فرد ممکن است با افزودن مقداری زنجبیل به رژیم غذایی خود شاهد اثرات مثبت آن نباشد. همچنین، مطالعاتی که به بررسی فواید سلامتی زنجبیل پرداخته‌اند، اغلب کوچک بوده یا به نتیجه قطعی نرسیده‌اند. درک کامل اثرات و ایمنی مکمل‌های زنجبیل به پژوهش‌های بیشتری نیاز دارد.

مقادیر بالاتر زنجبیل مانند مقادیری که در مکمل‌ها وجود دارد، ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد، بنابراین افرادی که دارو‌های ضدانعقاد خون مصرف می‌کنند (مانند وارفارین، آسپرین و غیره) بهتر است در مصرف زنجبیل احتیاط کنند. با توجه به تاثیر احتمالی زنجبیل بر کاهش قند خون، بهتر است افراد مبتلا به دیابت نیز از مصرف مکمل‌های زنجبیل با دوز بالا پرهیز کنند.

منبع: زومیت