علی بیگدلی استاد روابط بین‌الملل، در رابطه با ارزیابی خود از برگزاری نشست ژنو و نتیجهای که گفت‌وگوهای ایران و اروپا در پی خواهد داشت، گفت: من اول از همه انتفاد دارم به این که در روزهای آخر تصمیم‌گیری شده است، همچنین اعزام معاونین وزارتخانه‌ها هم کار سبکی است و باید وزرای خارجه در این نشست حضور پیدا می‌کردند و تصمیم‌گیری می‌شد. این موضوع نشان‌دهنده نقص این نشست است که از اعتبار بالایی برخوردار نیست.
وی ادامه داد: مسئله دوم این است که بارها آقای عراقچی گفته است که اروپایی‌ها حق ندارند و نمی‌توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند، این نظر کاملاً ناصحیح است و در فصل پنجم قطعنامه ۲۲۳۱ این مطلب آمده است.
اعضای حاضر در نشست ژنو نمی‌توانند تصمیم گیری کنند
این کارشناس ارشد سیاست خارجی با تاکید بر اینکه از یک سو ما اعلام می‌کنیم که موضوع اسنپ‌بک را نمی‌پذیریم و از سوی دیگر، هیئت مذاکره‌کننده را به ژنو می‌فرستیم، تصریح کرد: افرادی که در این نشست حضور داشتند، نمی‌توانند تصمیم‌گیری کنند و نهایتا می‌توانند خبر بیاوردند که ما چه می‌خواستیم و آن‌ها چه می‌خواهند حتی خود وزیر خارجه هم بیان کرده‌اند که نمی‌توانند به تنهایی تصمیم بگیرند و تصمیم اصلی را شورای عالی امنیت ملی می‌گیرد و من فقط اجرا می‌کنم.
وی افزود: در این شکل دیپلماسی، امکان رسیدن به یک نقطه مشترک و صلح‌آمیز وجود نخواهد داشت. به این معنا که مذاکره‌کننده تحت فشار قدرت‌های سیاسی است. هرچه میزان قدرت دیپلماسی بیشتر باشد، توانایی نفوذ کلام بیشتری خواهد داشت. سطح و حجم انتظارات ما با انتظارات اروپایی‌ها دچار ناترازی است. بنابراین به نظر این نشست خیلی دستاوردی نداشته است.
اولین قدم برای مقابله با فشارهای خارجی همکاری با آژانس است
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما در یک مربع که شامل ایالات متحده، اروپا، اسرائیل و آژانس است گیر افتاده‌ایم و در میان این چهار ضلع تحت فشار هستیم، عنوان کرد: برای رهایی از فشارهای موجود علیه ایران، اولین اقدام می‌تواند آغاز مذاکره با آژانس باشد. ما باید بتوانیم مشکلات خود را با آژانس حل کنیم و اجازه دهیم کارشناسان در حد مورد نیاز آژانس، دوربین نصب کنند و تجهیزات را مشاهده کنند و گزارشی جامع به شورای حکام ارائه دهند. اگر این گزارش رضایت‌بخش باشد، می‌تواند بسیاری از مشکلات ما را حل کند.
بیگدلی تاکید کرد: با توجه به اینکه در حال حاضر سه منطقه، یعنی اروپا، ایالات متحده و اسرائیل، در یک خط و سطح انتظارات بسیار نزدیکی قرار دارند، راه فرار ما از این چهار گوشه ایجاد شده، این است که ابتدا سراغ آژانس برویم و تکلیف خود را با آن روشن کنیم. زیرا اگر آژانس گزارشی رضایت‌بخش ارائه دهد، بخش عمده‌ای از مشکلات ما با اروپا و ایالات متحده خواهد شد. در غیر این صورت، در حالت بی‌عملی و بلاتکلیفی قرار خواهیم گرفت و طبیعتاً گزارش آژانس هم منفی خواهد بود.
اگر با اروپا به نتیجه نرسیدیم باید منتظر تنش دیگری باشیم
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل درباره برخی اظهارات مبنی بر اینکه اگر مکانیسم ماشه فعال شود، مجدد تنش‌ها آغاز خواهد شد، بیان کرد: اگر ما نتوانیم در چند روز آینده با اروپایی‌ها به نتیجهای رضایت‌بخش برسیم، احتمالاً باید منتظر یک تنش دیگر باشیم.
حتی اگر مکانیسم ماشه به تعویق هم بیوفتد، احتمال حمله نظامی وجود دارد
وی با اشره به سناریوهای مربوط به فعال شدن اسنپ بک تاکید کرد: پرونده ما پس از ۶۰ روز که چند مرحله را باید طی کنیم، به شورای امنیت می‌رود و اگر شورا تصمیم بگیرد، تحت فصل هفتم قرار خواهد گرفت که در این صورت کار بسیار دشواری خواهیم داشت و تمامی کشورها مجبور به تحریم ما خواهند شد. اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و اروپایی‌ها اسنپ بک را فعال کنند، ممکن است فضا برای درگیری فراهم شود. حتی اگر مکانیسم ماشه به تعویق هم بیفتد همچنان احتمال درگیری نظامی وجود دارد.
چین نمی‌خواهد بازار پر منفعت آمریکا را از دست بدهد
این کارشناس سیاسی در رابطه با عملکرد سیاست نگاه به شرق در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: به یاد داشته باشید که روسیه و چین قطعنامه‌‌ی ۲۲۳۱ که برای ما صادر شده است را امضا کرده‌اند و حتی آن شش قطعنامه را که علیه ایران تصویب شده بود، امضا کردند و نمی‌توانند امضا را پس بگیرند. اگر پرونده ما به شورای امنیت برود، هیچ‌یک از کشورهایی که صاحب حق وتو هستند، نمی‌توانند دخالتی کنند. می‌گویند مشورت می‌کنیم ولی همین موضوع گرفتاری را بیشتر می‌کند.
وی اضافه کرد: بنابراین، به نظر می‌رسد که این کشورها تاکنون هیچ اقدام مؤثری انجام نداده‌اند و در آینده هم اقدام خاصی نخواهند کرد. اینکه چین نمی‌خواهد بازار پر منفعت آمریکا را از دست بدهد و با توجه به نزدیکی ترامپ و پوتین، چین نگران است که روسیه از آن‌ها جدا شود و تمام فشار آمریکا معطوف چین شود، نشان‌دهنده تغییرات خطرناکی در سطح جهانی است.
هیچ راهی جز مذاکره نداریم
بیگدلی خاطرنشان کرد: شرایط جهان به سمت جنگ جهانی سوم حرکت می‌کند، هیچ چیز سر جای خود نیست و این موضوع نیازمند دقت و توجه سیاستمداران در سراسر جهان، به ویژه در کشور ما است. بنابراین هیچ راهی جز مذاکره نداریم. اینکه می‌گویند مذاکره نکنیم که نمی‌شود، به قول آقای پزشکیان مذاکره نکنیم، چه کاری می‌توانیم بکنیم؟ اگر خودمان تصمیم نگیریم دیگران برای ما تصمیم خواهند گرفت.
