یک روانشناس با اشاره به اینکه نابرابری اجتماعی، تبعیض و تحقیر از عوامل افزایش خشونت در جامعه هستند، تأکید کرد که در صورت نبود فرهنگ‌سازی، آموزش و توانمندسازی، افراد برای جبران کمبودهای خود به رفتارهای خشونت‌آمیز روی می‌آورند.
محمدرضا ایمانی در گفتوگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: زمانی که فردی مورد تبعیض، تنبیه یا تحقیر قرار گیرد، از حقوق اساسی خود محروم باشد یا احساس امنیت نکند، ممکن است برای جبران این کمبودها به رفتارهای ضداجتماعی روی آورد. این وضعیت در جامعه امروز رو به افزایش است.
وی با اشاره به نقش تربیت در شکل‌گیری خشونت افزود: هنگامی که کودکان به‌طور ناعادلانه و نادرست تنبیه می‌شوند، ممکن است در بزرگسالی همان رفتارها را تکرار کرده و به دیگران آسیب بزنند، مگر آنکه این آسیب‌ها درمان شوند.
خشونت، پیامد نابرابری اجتماعی
ایمانی خاطرنشان کرد: بحران‌های اقتصادی اغلب خود را به اشکال مختلف، از جمله افزایش خشونت در جامعه نشان می‌دهند. مواردی مانند طلاق، خودکشی، کودک‌آزاری، همسرآزاری، سرقت و زورگیری از جمله نمودهای خشونت هستند.
وی افزود: اعتیاد نیز نوعی خشونت است که فرد نسبت به خود اعمال می‌کند. مشکلاتی مانند بازماندگی از تحصیل نیز موجب گسترش نابرابری اجتماعی می‌شوند که این مسئله، خود زمینه‌ساز افزایش خشونت و کاهش احساس امنیت در جامعه خواهد شد.
ریشه خشونت در احساس محرومیت است
این روانشناس با تأکید بر اینکه عدم برخورداری از نیازهای اساسی زندگی ریشه بسیاری از رفتارهای خشونت‌آمیز است، اظهار داشت: زمانی که افراد احساس فقدان، تنبیه یا کمبود کنند، ممکن است برای جبران آن به واکنش‌های ناپخته و ناخودآگاه روی آورند.
ایمانی توضیح داد: برخلاف تصور عمومی، خشونت نه از سر قدرت، بلکه ناشی از احساس ضعف و ناتوانی است. افراد برای جبران این حس، گاهی دست به خشونت می‌زنند تا برتری و توانمندی خود را به نمایش بگذارند.
خودآگاهی، راهی برای مهار خشونت
این مشاور روانشناسی با تأکید بر نقش خودآگاهی در کنترل خشونت گفت: بسیاری از افرادی که دست به خشونت می‌زنند، شناختی از خود ندارند و برای جبران ناکامی‌هایشان به رفتارهای نادرست متوسل می‌شوند. با این حال، برخی افراد برای مقابله با محرومیت‌های خود به تحصیل و تلاش روی می‌آورند و به موفقیت دست می‌یابند.
وی ادامه داد: در برخی مناطق کم‌برخوردار، افراد کسب‌وکارهایی ایجاد کرده‌اند که نه‌تنها برای خود، بلکه برای دیگران نیز درآمدزایی می‌کنند. اما تعداد افرادی که به چنین سطحی از خودآگاهی و انگیزه رسیده‌اند، محدود است. بسیاری از افراد که چنین فرصتی را ندارند، ممکن است به سرقت و قتل روی آورند.
آموزش، راهی برای کاهش خشونت در جامعه
ایمانی تأکید کرد: ایجاد زیرساخت‌های رفاهی، ارائه آموزش‌های مستمر و فرهنگ‌سازی در جهت توانمندسازی افراد، نقش مهمی در کاهش خشونت دارد. هرچه افراد توانمندتر شوند، سطح خشونت در جامعه نیز در بلندمدت کاهش می‌یابد.
وی افزود: بالا رفتن سطح تحصیلات، افراد را به سمت درآمدهای پایدار سوق می‌دهد و احتمال ورود آنان به رفتارهای مجرمانه و ضداجتماعی مانند سرقت را کاهش می‌دهد. قرار گرفتن در مسیر آموزش و مهارت‌آموزی می‌تواند فرد را از گرایش به خشونت دور نگه دارد و به ایجاد جامعه‌ای امن‌تر و پایدارتر کمک کند.
