سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی روز چهارشنبه در آیین رونمایی از نقشه جامع هوش مصنوعی، با تبریک سالروز بعثت نورانی پیامبر گرامی اسلامی و اعیاد شعبانیه، گفت: در هر مقطعی از تاریخ، به‌ویژه در تاریخ معاصر و دهه‌های اخیر، موضوع رقابت قدرت‌ها در جهان، مسئله‌ای حائز اهمیت بوده است. در حدفاصل سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰ میلادی، به‌خصوص در پایان جنگ جهانی دوم، ظهور فناوری جدیدی، برگرفته از فرمول نسبیت انیشتین، تحت عنوان فناوری هسته‌ای، منجر به رقابتی بسیار ویرانگر و مخرب در زمینه سلاح‌های هسته‌ای شد.
سردار سلامی افزود: نتیجه دردناک این پدیده نوظهور، تهاجمات اتمی در ۶ و ۸ اوت ۱۹۴۵ به شهر‌های ناکازاکی و هیروشیما در ژاپن بود که این دو شهر بزرگ را در کسری از ثانیه ویران کرد. پس از آن، رقابت در فضا و فناوری‌های فضایی، موضوع موازنه قدرت در جهان شد و به سمت جنگ ستارگان پیش رفت تا از طریق دانش و فناوری‌های فضایی، سکو‌هایی برای نابود کردن بخش‌هایی از جهان ایجاد شود. البته، هنوز این موضوعات پیگیری می‌شوند.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اشاره به آنچه «لبه دردناک ظهور فناوری‌های جدید» خواند، گفت: همه فناوری‌هایی که توسعه پیدا می‌کنند، شمشیر‌های دو لبه هستند. هم می‌توانند برای سعادت بشر و نجات انسان از انواع بیماری‌ها، دردها، ناکامی‌ها و فقر‌ها موثر و نجات‌بخش باشند و هم می‌توانند برای انهدام و نابودی آرزو‌های بزرگ انسان به کار گرفته شوند و جهان را به فضایی غم‌آلود و حزن‌آور تبدیل کنند؛ همانطور که در گذشته تجربه شده است.
وی خاطرنشان کرد: فناوری‌های زیستی و دستاورد‌های بیولوژیک، همان‌گونه که موجب نجات انسان از بسیاری از بیماری‌ها می‌شوند و به سلامت انسان‌ها کمک می‌کنند، در سوی دیگر می‌توانند با تکثیر ویروس‌های ناشناخته، بیماری‌های وحشتناکی را در جهان منتشر کنند. همانطور که در انتشار ویروس کووید-۱۹، صرفنظر از اینکه آیا این یک انتشار طبیعی بود یا یک پدیده بشرساخته، مشاهده کردیم که این موارد چقدر می‌توانند تاثیرات عمیقی بر زندگی انسان‌ها ایجاد کنند.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادامه داد: فناوری‌های مربوط به ارتباطات و اطلاعات و ظهور ماهواره‌ها، شبکه‌های اجتماعی، اینترنت و فضا‌های مجازی، می‌توانند با انتقال آگاهی از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر و فراهم آوردن ارتباطات کامل در زمان واقعی، سطح اطلاعات بشر را یکسان کنند و توازن دانش، آگاهی و بیداری انسان را ایجاد نمایند. از سوی دیگر، می‌توانند با انتشار پدیده‌های زشت و مضمونی که اخلاق، پاکی و طهارت اخلاقی بشر را محو می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرند. تمام تلاش ما این است که از جنبه‌های مثبت این پیشرفت‌ها استفاده کنیم.
سردار سلامی یادآور شد: جهان تا زمانی که به موازنه قدرت نرسد، به عدالت نخواهد رسید. دلیل آن این است که وقتی یک جهان دوقطبی شکل می‌گیرد و یک جهان سلسله مراتبی از قدرت که در راس آن برخی از قدرت‌ها با توانمندی‌های بسیار، قادر هستند حیات بخش دیگری از سیاره زمین را در سیطره و تسلط خود درآورند، دیگر جهان نمی‌تواند محیطی امن، آرام، عادلانه و منصفانه باشد. ما اینها را در میدان تجربه کرده‌ایم.
وی ادامه داد: ما زخم‌های زیادی از ناترازی قدرت متحمل شده‌ایم و در بخش‌هایی از جهان به چشم دیده‌ایم. امروز هم متاسفانه شاهد این مسئله هستیم. قانونی که در جهان امروز برای تنظیم رفتار قدرت‌های مسلط، به‌خصوص آمریکا، حاکم است، قانون جنگل است؛ یعنی، قدرت با کسی است که غلبه می‌کند. بنابراین، باید در جهان، ناترازی، ناموازنه و نامعادله قدرت به معادله تبدیل شود و تعادل قدرت، موجب تعادل در رفتار و برقراری عدالت در همه زمینه‌ها خواهد شد.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اظهار کرد: گاهی می‌بینیم که بیش از حد در مورد پیامد‌های منفی یک فناوری صحبت می‌شود و ما را از قدم گذاشتن در ساحت توسعه این گونه علوم برحذر می‌دارند. هوش مصنوعی یکی از همین علوم و دانش‌های نوپدید بشری است که معمولاً تلاش می‌شود باز هم در انحصار قدرت‌های خاصی قرار بگیرد. این انحصار، همان نابرابری و شکاف در قدرت را در جهان ایجاد می‌کند.
سردار سلامی افزود: منطق و فلسفه‌ای که ما به دنبال آن هستیم تا بر اساس آن خود را قوی کنیم، این است که در جهان امروز، ضعفا در جغرافیای سیاسی جهان جایگاهی ندارند. نقشه‌های سیاسی جهان بر اساس درجه قدرت تعیین می‌شود و درجه آزادی ملت‌ها نیز بر همین اساس شکل می‌گیرد.
وی با بیان اینکه ما اگر ضعیف بمانیم، محو می‌شویم، گفت: باید برای ماندن قدرتمند بود. استقلال و آزادی، دو مفهوم ارزشمند و آرمانی برای تمام جوامع بشری هستند. همه به این مفاهیم احترام می‌گذارند و دوست دارند که در سایه این دو معنا، زندگی امن و آرامی داشته باشند.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: اعتبار و منزلت ملت‌ها و جوامع، به سطح قدرتی است که از خود نشان می‌دهند. دانایی، دانش و فناوری در تمام زمینه‌ها، باعث ارتقاء منزلت معنوی یک جامعه می‌شود و به دنبال آن، کسب موقعیت سیاسی و ایجاد مزیت‌های راهبردی برای حرکت به سمت قله‌های تعالی را به همراه خواهد داشت.
سردار سلامی افزود: تعالی معنوی و رشد مادی و جسمانی یک جامعه با هم ارتباط دارند؛ همانطور که انسان با ترکیب موزونی از ماده و معنا هویت پیدا می‌کند، جامعه انسانی هم همین گونه است. ما اگر بخواهیم در معنویت، اخلاق، عدالت و آزادی به نقاط مرتفعی برسیم، باید در پیشرفت‌های علمی و فنی و در توسعه قدرت‌های فیزیکی هم به درجات بالایی برسیم.
وی بیان کرد: از این جهت، تاکید داریم بر اینکه حتماً به دانش و فناوری هوش مصنوعی که امروز به عنوان موضوعی از قدرت در جهان مطرح می‌شود، دست پیدا کنیم. البته، این فناوری برای ما ارزش‌های بسیار زیادی دارد.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادامه داد: بحث پیرامون فناوری هوش مصنوعی در جهان بسیار زیاد است؛ اینکه آیا هوش مصنوعی در نهایت مهارپذیر است یا از مدار اراده انسان گریز خواهد کرد و جهان جدیدی را مستقل از اراده انسان خواهد ساخت. چون جهان بر اساس تصویری که در اذهان ساخته می‌شود، ساخته می‌شود. جهان واقعی چیزی جز پژواک آنچه در اذهان می‌گذرد، نیست. شما هر عمل واقعی را در خارج از میدان ذهن، اول در ذهن نقاشی می‌کنید. آنچه را که در ذهن پرورش می‌دهید، در عالم واقعیت هم آن را می‌سازید.
سردار سلامی خاطرنشان کرد: بنابراین، این ابهام که آیا جهان در آینده همچنان تحت تاثیر هوش انسانی قرار خواهد داشت یا اینکه هوش ماشینی، یعنی هوش مصنوعی، می‌تواند بر هوش انسانی غلبه کند، وجود دارد. امروز، هوش مصنوعی، مغز منفصل انسان است؛ یعنی، یک میدان و مساحت جدیدی از تفکر، تصمیم‌گیری و محاسبه برای انجام بسیاری از اقداماتی است که انجام آنها با استفاده از هوش انسانی سخت است.
وی افزود: البته اینکه هوش مصنوعی تا چه اندازه قادر است معیار‌ها و اصول اخلاقی را رعایت کند نیز موضوع مبهمی است. اساساً جهان در آینده تحت تاثیر این فناوری وضعیت مبهمی خواهد داشت. اما همه این سوالات که آیا هوش مصنوعی بیکاری را ترویج می‌دهد، اخلال اخلاقی تولید می‌کند و آیا تنظیمات و قوانین جوامع را تغییر می‌دهد، عامل بازدارنده برای دوری ما از توسعه این علم و فناوری نخواهد بود.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: البته ما در عرصه نظامی بهره‌های بزرگی از این هوش مصنوعی خواهیم برد و تلاش خواهیم کرد که ملاحظات اخلاقی خود را در این زمینه رعایت کنیم.
سردار سلامی یادآور شد: البته ما در عمل این را تجربه کرده‌ایم. گاهی مجبور می‌شویم در دریا و در نبرد کشتی‌ها وارد شویم. شاید در گذشته هم مجبور شده‌ایم این کار را انجام دهیم. اینکه کشتی‌ها در فاصله‌های دور در چند هزار مایل آن طرف‌تر، سیستم‌های موقعیت‌یابی خود (AIS) را خاموش می‌کنند تا کسی متوجه موقعیت لحظه‌ای آنها نشود و اینها سامانه‌های متحرک در دریا هستند که به سرعت تغییر موقعیت می‌دهند، کشف اینها موضوع مهمی است. بعد از کشف، اینکه شما چه نقطه‌ای را از یک کشتی مورد هدف قرار دهید، مهم است.
وی بیان کرد: ما ابتدا باید اینها را پیدا کنیم. فناوری هوش مصنوعی به ما این امکان را می‌دهد که با استفاده از قابلیت انطباق تصویر، کشتی مورد نظر را پیدا کنیم. اما وقتی کشتی را پیدا کردیم، دو معما برای ما وجود دارد. نخست اینکه ما معمولاً می‌خواهیم خدمه‌ها آسیب نبینند.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تصریح کرد: این همان ملاحظات اخلاقی است که ما رعایت می‌کنیم. گاهی خطوط مواصلات لجستیک دریایی ما را دشمنان ما با شناور‌هایی تامین می‌کنند که خدمه‌های آنها هیچ گناهی ندارند و ما قاعدتاً با آنها دشمن نیستیم و نباید آنها را مورد هدف قرار دهیم.
سردار سلامی گفت: برای ما که مسلمان هستیم و به ارزش‌های اسلامی اعتقاد داریم، هرگز هدف، وسیله را توجیه نمی‌کند. روش‌های ما به اندازه ارزش‌های ما مهم هستند. ما برای رسیدن به یک هدف مقدس نمی‌توانیم از مسیر‌های نامقدس و از روش‌های غیراخلاقی استفاده کنیم. این برای ما مهم است. هوش مصنوعی این امکان را می‌دهد که ما بتوانیم نقطه‌ای از شناور را مورد هدف قرار دهیم که خدمه آسیب نبینند. تجربیات به ما نشان داده این اتفاقات در میدان عمل افتاده است.
وی ادامه داد: شما می‌خواهید با یک پهپاد به یک شناور بزرگ حمله کنید. هرگز شناور بزرگ با یک پهپاد نمی‌تواند هیچ آسیبی ببیند، مگر اینکه شما مرکز و ثقل آسیب این شناور را بشناسید. آن زمان می‌توانید با یک عمل کوچک، تاثیر بزرگ خلق کنید. هوش مصنوعی این امکان را فراهم می‌کند.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بیان کرد: در موضوع پدافند هوایی، وقتی تعدادی هواپیما با هم حمله می‌کنند، اینکه کدام هواپیما به کدام سامانه موشکی واگذار شود، موضوعی است که اگر بخواهیم از طریق انسان‌ها اعمال کنیم، به دلیل از دست دادن زمان، قادر به اداره این صحنه نیستیم. زمان در اغلب موارد حیاتی است.
سردار سلامی افزود: در مراقبت‌ها و کمک‌های بهداشتی، امداد و نجات، پدافند هوایی و حمل و نقل، در ایمنی هوانوردی، در همه اینها زمان عنصر حیاتی است. هوش مصنوعی می‌تواند این زمان را کم کند. البته اینها نمونه‌های کوچکی هستند از آن عرصه و صحنه بزرگی که این دانش و فناوری می‌توانند به ما قدرت ببخشند.
وی خاطرنشان کرد: کشور ما باید در همه زمینه‌ها از حمل و نقل، ترافیک دریایی، ترافیک زمینی و هوایی تا امداد و نجات، بهداشت و درمان، آموزش و یادگیری و امنیت ملی، دفاع سایبری و انواع مختلف عرصه‌ها، در تمام عرصه‌ها این مسئله دارای اهمیت است.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پایان سخنان خود اظهار کرد: تلاش اصلی این است که یک ساختار متمرکز ملی قادر باشد این فرهنگ را تولید کند و ادراک را در مسئولان به وجود بیاورد. ما هنوز درک واقعی از این مسئله نداریم. تا زمانی که این ادراک ایجاد نشود، این حرکت اوج نخواهد گرفت.
سردار سلامی تصریح کرد: نیازمند توزیع نهاد‌های ایجاد ادراک در جامعه هستیم تا نسبت به این فناوری حساس شویم و آن را به پیش ببریم. همایش هوش مصنوعی می‌تواند ابتکار مقدماتی و اولیه‌ای باشد برای ایجاد این گفتمان حول یکی از موضوعات مهم امروز دانش بشری. ما مصمم هستیم که در این زمینه حرکت کنیم و گام‌های اولیه را محکم خواهیم برداشت. این یک مسیر دنباله‌دار و بی انتها است.
