«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شامگاه پنجشنبه درباره مسائل مختلف مرتبط با سیاست خارجی و دیپلماسی استانی پرداخت.
عراقچی که از شیراز به صورت زنده در گفت‌وگوی ویژه خبری صحبت می‌کرد، در ابتدای سخنان خود به ارائه توضیحاتی در مورد اهداف برگزاری نشست منطقه‌ای دیپلماسی استانی پرداخت و گفت: قرار است که چهار نشست در این ارتباط برگزار کنیم و در همین راستا نشست اول طی امروز و فردا در شیراز برگزار شده است.
وزیرخارجه ایران همچنین گفت بعد از این گفت‌و‌گو، شیراز را به مقصد تهران ترک خواهد کرد و فردا، جمعه ساعت ۶ صبح به همراه دیگر اعضای تیم مذاکره کننده ایران، تهران را به مقصد رم جهت شرکت در پنجمین دور گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم ایران و آمریکا ترک خواهد کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین با اشاره به گسترش روابط ایران با کشور‌های حاشیه خلیج فارس و همسایه گفت: ما به صورت مرتب با کشور‌های همسایه در حال رایزنی و گفت‌و‌گو هستیم و در ارتباط با گفت‌و‌گو‌های ایران و آمریکا نیز با آنها صحبت می‌کنیم.
او با گرامی‌داشت یاد شهیدان رئیسی و امیرعبداللهیان برای پیگیری سیاست همسایگی، ادامه داد: این گفت‌و‌گو‌ها و رایزنی‌های مرتب و مستمر باعث شده که اعتماد بیشتری بین ایران و کشور‌های همسایه از جمله کشور‌های حوزه خلیج فارس ایجاد شود.
عراقچی در ادامه این گفت‌و‌گو، با بیان اینکه «برجام نمرده، اما قابلیت احیا هم ندارد»، گفت: با این‌حال، منطق برجام زنده است. کماکان اعتمادسازی و شفاف‌ساز بیشتر را اتخاذ کنیم و در مقابل انتظار داریم تحریم‌ها رفع شود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوال مجری این برنامه در ارتباط با اینکه «اگر توافقی بین ایران و آمریکا صورت بگیرد، ایران چه امتیازاتی می‌خواهد بگیرد با توجه به اینکه شما پیش از این گفته بودید برجام دیگر کارایی ندارد» گفت: برجام هنوز نمرده است، سر جایش هست، اما قابلیت احیا ندارد و اگر احیا شود منفعتی به آن شکل ندارد.
او افزود: قسمت موضوع رفع تحریم‌ها که در برجام وجود داشت نیازمند این است که به صورت اساسی متحول شود؛ به خاطر تحریم‌هایی که در این مدت اضافه شده و ساختار تحریم‌ها دچار تغییراتی شده است.
عراقچی با بیان اینکه «برنامه هسته‌ای ایران نیز در شرایطی قرار دارد که نمی‌تواند به شرایط برجام و قبل از آن برگردد»، گفت: در حال حاضر برنامه هسته‌ای ایران به مراتب پیشرفته‌تر از قبل است و نسبت به قبل از مذاکرات برجام بسیار پیشرفت کرده است و به نفع کشور نیست به شرایط قبل از برجام برگردد.
وزیر. خارجه ایران با تاکید بر اینکه «منطق برجام همچنان پابرجاست»، گفت: این فرمول در برجام کار کرد، در این مذاکرات نیز ما بر اساس همین منطق پیش می‌رویم و من فرمول دیگری را نمی‌توانم تصور کنم.
این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه «جمهوری اسلامی ایران از حقوق خود در ارتباط با داشتن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به شمول غنی‌سازی نمی‌گذرد و این برنامه را ادامه می‌دهد»، گفت: ما آمادگی داریم که در ارتباط با این برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود اعتمادسازی کنیم مثلا بازرسی‌ها و نظارت‌ها بیشتر شود مگر اینکه آنها بخواهند چیزی خلاف عرف را در این زمینه تحمیل کنند. در مقابل اعتمادسازی ما، آنها نیز باید تحریم‌ها را بردارند.
عراقچی گفت: اگر آنها بخواهند ایران را از حق داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای محروم کنند و این حق را از ایران بگیرند، ما به هیچ وجه توافقی نمی‌کنیم.
وزیر خارجه ایران در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه «داشتن سلاح هسته‌ای در دکترین امنیتی ایران جایگاهی ندارد و اگر ما می‌خواستیم به این سمت برویم سال‌ها پیش به این سمت رفته بودیم»، ادامه داد: اگر آنها هدفشان این است که این اطمینان را پیدا کنند، ما از سلاح هسته‌ای برخوردار نیستیم و به این سمت نمی‌رویم این قابل محقق است.
او در این گفت‌وگوی خبری با اشاره به صحبت‌های برخی از مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه باید تاسیسات هسته‌ای ایران جمع آوری شود، ادامه داد: چنین چیزی ممکن نیست چراکه فناوری هسته‌ای در ایران یک فناوری بومی شده است و ایران به همت دانشمندان خود به چنین فناوری دست پیدا کرده است.
وزیر خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گفته شده فردا «استیو ویتکاف» مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی همزمان با پنجمین دور مذاکرات ایران و آمریکا با رئیس موساد در ایتالیا دیدار خواهد کرد، گفت: این چیز غیر عادی نیست. ما اسرائیل و آمریکا را جدا از هم نمی‌دانیم و با توجه به این موضوع چنین دیدار‌هایی بین آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها غیرطبیعی نیست.
او گفت: به فرض اگر رژیم صهیونیستی بخواهد تعرضی به ایران کند، علاوه بر اینکه پاسخ این تعرض را می‌گیرد، ما آمریکا را شریک این تعرض می‌دانیم و هرگز قبول نمی‌کنیم که بدون هماهنگی آمریکایی‌ها، اسرائیلی‌ها بخواهند غلطی را انجام دهند. برای ما مسجل است که آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها با هم هماهنگ هستند.
عراقچی در پاسخ به این سوال که «آیا مذاکرات فردا به نحوی است که ما را به توافق نزدیک‌تر می‌کند و افق این موضوع برای ما روشن‌تر می‌کند؟»، گفت: الان قضاوت زود است و فردا خیلی روشن‌تر می‌شود که ما می‌توانیم پیشرفت داشته باشیم یا نه.
او با بیان اینکه «در مقطعی از مذاکرات بحث‌ها به گونه‌ای بود که احساس شد که حضور کارشناسان می‌تواند به ما کمک کند و در همین ارتباط کارشناسان حضور پیدا کردند و سوالاتی بین دو طرف مطرح شد و و به صورت غیر مستقیم بین سوالات پاسخ داده شد»، ادامه داد: نه آن موقع به مرحله متن نوشتن رسیده بودیم نه الان.
وزیر خارجه ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «ما با اروپایی‌ها مذاکره می‌کنیم تا آنها اسنپ بک را اجرا نکنند» گفت: اگر رویکرد آنها مبتنی بر حسن‌نیت باشد، ما مشکلی برای مذاکره و ادامه آن نداریم ولی آنها نمی‌توانند از اسنپ بک مثل یک شمشیر بالای سر ما استفاده کند و اگر چنین فکری دارند و از آن استفاده کنند تبعات آن را خواهند دید.
این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با موضوع تحریم‌ها و اینکه «در صورت توافق با آمریکا آیا همه تحریم‌ها برداشته می‌شود؟» گفت: در زمان برجام، چون موضوع مذاکره ما فقط معطوف به برنامه هسته‌ای ایران بود، موضوع رفع تحریم‌ها نیز مربوط به تحریم‌های هسته‌ای بود و به این محدود می‌شد. البته بسیاری از تحریم‌های اساسی مثل تحریم‌های بانکی، نفتی، پتروشیمی و … مرتبط با موضوع هسته‌ای هستند.
او ادامه داد: در مذاکرات فعلی ما هنوز وارد این حوزه نشده‌ایم. ما اکنون در یک پیچ خیلی مهم گرفتار هستیم که اگر بتوانیم این پیچ را به صورت مناسب رد کنیم، مابقی مسائل شاید خیلی سخت نباشد.
عراقچی با بیان اینکه «اگر موضوع غنی‌سازی آن طوری که ما می‌خواهیم حل شود بعد از آن وارد جزئیات خواهیم شد»، گفت: در این شرایط دستورها، راهبرد‌ها و و مصوبات شورای عالی امنیت ملی، قانون راهبردی مجلس و تلاش برای تحقق منافع کشور و اینکه این منافع چگونه تامین شود مورد توجه ما قرار خواهد گرفت، ولی همان‌طور که پیش از این گفتم ما هنوز به این نقطه نرسیده‌ایم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سوال که «اگر مذاکرات با آمریکا به نتیجه نرسد پلن بی (برنامه جایگزین) ما چه خواهد بود؟» گفت: آنها باید دنبال پلن بی باشند، ما برنامه خودمان را ادامه می‌دهیم. برنامه هسته‌ای ایران به مسیر خودش ادامه می‌دهد، اکنون برنامه هسته‌ای ایران یک صنعت بسیار پیشرفته است که در حوزه‌های مختلف دارویی، پزشکی، بهداشتی، کشاورزی، محیط زیست و … مورد استفاده قرار می‌گیرد و ما از منافع آن بهره‌مند می‌شویم.
او با اشاره به استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای برای تولید برق در کشور ادامه داد: صنعت هسته‌ای ما به مسیر خودش ادامه می‌دهد. در ارتباط با موضوع تحریم‌ها نیز همه ما می‌دانیم تحریم‌ها هزینه و فشار دارد، ما سال‌هاست که با این تحریم‌ها زندگی می‌کنیم نه اینکه بگوییم چیز خوبی است، قطعاً اگر بتوانیم تحریم‌ها را رفع کنیم یک ساعت نیز در این زمینه تاخیر نمی‌کنیم، همان‌طور که مقام معظم رهبری نیز براین موضوع تاکید کردند. ولی رفع تحریم‌ها نباید به قیمت تحقیر ملت ایران و از دست رفتن دستاورد‌های ملت ایران باشد. ما اگر بتوانیم با حفظ دستاورد‌ها و عزت‌مان این تحریم‌ها را برداریم، در این مسیر تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در بخش دیگر این گفت‌وگوی زنده تلویزیونی به ادامه جنایت‌های رژیم صهیونیستی در منطقه به خصوص فلسطین اشاره کرد و گفت: متاسفانه کشتار و جنایت‌های رژیم صهیونیستی به یک امر روزمره تبدیل شده است. آنها در حال نسل‌کشی هستند و این نسل‌کشی در برابر دوربین‌ها انجام می‌شود و متاسفانه جامعه بین‌المللی، شورای امنیت سازمان ملل و برخی از کشور‌های منطقه به جنایت‌ها توجه چندانی ندارند و و در برابر آن سکوت کرده‌اند.
او با بیان اینکه «مردم غزه با مقاومت خودشان موضوع عادی‌سازی روابط بین برخی از کشور‌های عربی و رژیم صهیونیستی را کنار گذاشته و موضع فلسطین را زنده کرده‌اند»، گفت: اکنون بحث فلسطین زنده‌تر از گذشته است و قطعاً این موضوع بدون احقاق حقوق ملت فلسطین خاتمه پیدا نمی‌کند.
عراقچی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به برگزاری مجمع گفت‌وگوی تهران در روز یکشنبه و دوشنبه هفته جاری از سوی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه گفت: این مجمع با حضور مهمان‌ها و هیات‌هایی از ۵۳ کشور دنیا برگزار شد، در این مجمع ۲۴۰ مهمان خارجی شرکت کردند، ما پول بلیط یک نفر آنها را نیز پرداخت نکردیم، همه آنها خودشان آمده بودند، به خاطر محیط تبادل نظری که در این مجمع ایجاد شده بود.
عراقچی تاکید کرد: موضوع مذاکرات هسته‌ای، یکی از ده‌ها کار ما در وزارت خارجه است. همان‌طور که اشاره کردم وزارت خارجه در این مدت اخیر، مجمع گفت‌وگوی تهران را برگزار کرده است، طی امروز و فردا نشست منطقه دیپلماسی استانی در شیراز برگزار شده است. ما در موضوع هند و پاکستان نیز فعال بودیم با همسایگان و کشور‌های منطقه در تعامل و رایزنی مستمر هستیم و همان‌طور که اشاره کردم مذاکرات هسته‌ای را نیز در کنار کار‌های دیگرمان به پیش می‌بریم.
