«دنیس راس» دستیار ویژه پیشین «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا که سابقه‌ای طولانی در کارگزاری دولت‌های آمریکا دارد، در یادداشتی درباره رویکرد دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به توافقی هسته‌ای با ایران، نوشت: ابهام در تعیین اهداف مشخص، احتمالا بر تمایل ترامپ برای دستیابی به توافق با ایران درباره برنامه هسته‌ای آن تاثیر خواهد گذاشت.
راس نوشته رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، اما سوال اینجاست که تحقق این خواسته و تضمین آن چه ملزوماتی دارد؟
دنیس راس که فعالیت خود را از دولت «جیمی کارتر» در پنتاگون آغاز کرد و در دولت «جرج بوش» پدر و پسر، «بیل کلینتون» و «باراک اوباما» نیز خدمت کرده است، در محافل سیاسی افزون بر یک حامی افراطی اسراییل و دشمن حقوق مردم فلسطین، به عنوان چهره‌ای ضد ایرانی تمام عیار یاد می‌شود.
او یکی از نویسندگان نطق سخنرانی باراک اوباما در نشست انتخاباتی وی با اعضای آیپاک در ژوئن سال ۲۰۰۸ میلادی بود که به باور تحلیلگران بی سابقه‌ترین و تندترین مخالفت علیه ایران در آن گنجانده شده بود. اوباما براساس این نطق انتخاباتی، ایران را به طور رسمی به حمله نظامی تهدید کرد و خواستار از میان برداشتن «مشکل جمهوری اسلامی» شد.
دنیس راس افزون بر پیگیری سیاست‌های ضد ایرانی در قامت یک کارزار دولتی، از جمله افراد بنیانگذار سازمان «اتحاد علیه ایران هسته‌ای»، یک سازمان تحت حمایت دو حزب اصلی آمریکاست که «مارک والاس» سفیر اسبق آمریکا در سازمان ملل متخد در سال ۲۰۰۸ و از اعضای سیاست خارجی ضد ایرانی دولت پیشین آمریکا این سازمان را تشکیل داد.
در این یادداشت که در رسانه آمریکایی نشنال اینترست منتشر شده، با اشاره به اظهارات متناقض مقام‌های آمریکایی نسبت به شیوه محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران آمده است: «مایک والتز» مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا معتقد بود که ایران باید تمامی زیرساخت‌های هسته‌ای خود را از بین ببرد. «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا که جانشین او شد، هدفی محدودتر را تشریح کرده و گفت که ایران می‌تواند برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز داشته باشد، اما نباید از توانمندی غنی‌سازی در خاک خود برخوردار باشد. «استیو ویتکاف» مذاکره‌کننده ویژه رئیس‌جمهور از موضع اولیه خود مبنی بر اجازه غنی‌سازی در سطح پایین به ایران عقب‌نشینی کرده و اکنون از نظر وزیر امور خارجه حمایت می‌کند. ایران تاکید دارد که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست، ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالای خود را کاهش خواهد داد و نظارت بر تعهداتش را می‌پذیرد، اما از غنی‌سازی داخلی صرف‌نظر نخواهد کرد.
نگارنده در این مطلب با ادعایی درباره انگیزه‌های ایران برای توافق نوشت: اگرچه این اختلاف‌نظر‌ها وجود یک بن‌بست را نشان می‌دهد، دلایل دیگری نیز در میان است که نشان می‌دهد توافق همچنان امکان‌پذیر است.
این مطلب می‌افزاید: از یک سو، ایران به دلیل شرایط اقتصادی خود به توافق نیاز دارد و از سوی دیگر، رئیس‌جمهور ترامپ به دنبال دستیابی به یک توافق است. اگرچه اولویت او مسائل تجاری است، اما پایان دادن به جنگ‌ها و نه شروع آنها در رده دوم اولویت او قرار دارد. او در عین ابراز تمایل برای توافق، به ایران هشدار داده است که در صورت حاصل نشدن توافق، شرایط برای آنها «بسیار ناخوشایند» خواهد شد. با این حال، در سخنرانی خود در سفر اخیرش به ریاض، صرفا به اعمال «فشار حداکثری» علیه ایران با قطع کردن درآمد نفتی آن اشاره کرد. رئیس‌جمهور آمریکا که به نظر می‌رسید در حال تکرار اظهارات ویتکاف بود، این سوال را برانگیخت که آیا واقعا آماده استفاده از نیروی نظامی آمریکا یا اسرائیل علیه ایران است یا خیر?.
این مقام پیشین آمریکایی در بخش دیگری از یادداشت خود مطرح کرد: بدون شک، ایران تمان تلاش خود را به کار خواهد بست تا ویتکاف و ترامپ را متقاهد کند که اصرار بر غنی‌سازی صفر مانع توافق شده و خطر بروز یک درگیری را افزایش می‌دهد. اما آیا خواسته غنی‌سازی صفر با این شرایط نیز همچنان خط قرمز باقی می‌ماند؟ باید این طور باشد. هدف ترامپ باید صرف‌نظر کردن ایران از گزینه تسلیحات اتمی باشد. با وجود این که برچیده شدن غنی‌سازی بهترین راه برای تضمین آن است، گزینه دیگری نیز وجود دارد که کاهش مقیاس زیرساخت‌های هسته‌ای ایران است، به گونه‌ای که ایران تنها مجاز به داشتن توانمندی محدود پژوهشی با تعداد کمی سانتریفیوژ و بدون مدل‌های پیشرفته باشد.
در بخش پایانی این مطلب مطرح شد: هر توافق احتمالی می‌تواند مقرر کند که تمام مواد غنی‌شده بلافاصله از کشور خارج شود تا ایران نتواند میله‌های سوخت تولید کند و سوخت هسته‌ای مورد نیاز خود را تنها از خارج از کشور وارد کند. این روش مناع از انباشت مواد شکافت‌پذیر در ایران می‌شود. هریک از این گزینه‌ها نیازمند نظارت بسیار گسترده و فاقد مقررات زمان‌بندی شده خواهد بود.
ایران و آمریکا تا کنون پنج دور مذاکرات غیرمستقیم را با میانجی‌گری عمان برای رسیدگی به مسئله برنامه هسته‌ای ایران انجام داده‌اند. طرفین به طور کلی روند این مذاکرات را سازنده ارزیابی کرده و گفته‌اند مسقط پیشنهاد‌هایی را در این دور از مذاکرات برای برطرف کردن اختلافات مطرح کرده است.
در این میان، مقام‌های آمریکایی به‌ویژه پس از دور سوم مذاکرات مدعی شدند که ایران به عنوان تنها کشور فاقد سلاح هسته‌ای پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی (ان‌پی‌تی) حق غنی‌سازی ندارد و اگر خواهان استفاده از انرژی هسته‌ای است، می‌تواند سوخت مورد نیاز رآکتور‌های خود را از کشوری ثالث وارد کند.
اگر چه مقام‌های ایران تاکید کرده‌اند برخورداری ایران از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز و حق غنی‌سازی ایران موضوعی قابل مذاکره نیست و تاکید کرده‌اند ایران مقتدرانه از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود در قبال هرگونه اقدام متجاوزانه دفاع خواهد کرد.
