مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا که در ابتدا با هدف افزایش تمرکز و رفع خستگی در بزرگسالان طراحی شده بودند، این روز‌ها در میان نوجوانان و دانش‌آموزان به یک عادت روزانه تبدیل شده است. این روند نگران‌کننده، به‌ویژه در آستانه فصل امتحانات و کنکور، رشد چشمگیری یافته و متخصصان را به هشدار واداشته است.
طبق تحقیقات صورت‌گرفته توسط انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای کشور، بیش از ۳۵ درصد نوجوانان در مدارس شهری اعلام کرده‌اند که حداقل یک بار در هفته از نوشیدنی‌های انرژی‌زا استفاده می‌کنند؛ این رقم در بین دانش‌آموزان دبیرستانی پسر حتی بالاتر نیز گزارش شده است.
دکتر نرگس مرادی، متخصص تغذیه و پژوهشگر سلامت نوجوانان بیان کرد: «نوشیدنی‌های انرژی‌زا معمولاً حاوی مقادیر بالای کافئین، تائورین، قند و ترکیبات محرک عصبی هستند. مصرف مکرر این ترکیبات در نوجوانان می‌تواند به تپش قلب، بی‌خوابی، افزایش اضطراب، پرخاشگری و حتی اختلالات کبدی و کلیوی منجر شود.»
وی افزود: «یکی از نگرانی‌های اصلی، ترکیب این نوشیدنی‌ها با رژیم غذایی پرچرب و کم‌تحرکی است که در نوجوانان شایع است؛ این ترکیب می‌تواند زمینه‌ساز چاقی، افزایش فشار خون و آسیب به بافت‌های بدن در بلندمدت شود.»
با وجود هشدار‌های پزشکی، بسیاری از این محصولات به‌راحتی در فروشگاه‌ها و حتی بوفه مدارس در دسترس هستند. کارشناسان بهداشت عمومی خواستار تدوین و اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای فروش این نوشیدنی‌ها به افراد زیر ۱۸ سال شده‌اند.
از طرفی، خانواده‌ها نیز نقش مهمی در آگاه‌سازی نوجوانان نسبت به عوارض مصرف این محصولات دارند. جایگزینی نوشیدنی‌های انرژی‌زا با آب، دوغ بدون نمک، آب‌میوه طبیعی یا دمنوش‌های کم‌کافئین می‌تواند به‌عنوان راه‌حل‌های سالم‌تر مطرح شود.
در پایان، متخصصان تأکید می‌کنند که مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا نباید به‌عنوان یک راه‌حل برای خستگی یا کم‌خوابی مورد استفاده قرار گیرد، به‌ویژه در دوران رشد نوجوانی که بدن نیاز به استراحت و تغذیه مناسب برای ساخت سلول‌های جدید دارد. اگر این روند کنترل نشود، سلامت نسل آینده با مخاطرات جدی مواجه خواهد شد.
منبع: بهداشت نیوز
