با وجود اینکه بانکداری دیجیتال و موبایل بانک‌ها خدماتی مثل انتقال وجه را به‌سادگی ارائه می‌دهد؛ اما همچنان دستگاه‌های ATM یا همان خودپردازها نقش قابل توجهی در استفاده از سرویس‌های بانکی ایفا می‌کنند. ضبط شدن کارت بانکی توسط دستگاه‌های خودپرداز، تجربه‌ای است که ممکن است با آن مواجه شده باشید؛ در این گزارش به بررسی عوامل مختلفی که منجر به این اتفاق شود می‌پردازیم، از مسائل فنی دستگاه‌ها گرفته تا نکاتی که بهتر است رعایت کنیم که با این مسئله مواجه نشویم.
بررسی موضوع از نظر فنی؛ نگهداری و به‌روزرسانی
یکی از موضوعات مهم در ضبط یا همان خورده شدن کارت توسط خودپردازها، وضیعت دستگاه از نظر فنی است. دستگاه‌هایی که قدیمی شدند یا فناوری‌شان به‌روز نشده، می‌توانند مشکلات متعددی را ایجاد کنند. برای نمونه، سنسورهای تشخیص کارت در این دستگاه‌ها ممکن است به دلیل گردوغبار، کثیفی، فرسودگی یا عدم به‌روزرسانی کارت را به‌درستی شناسایی نکنند.
دستگاه‌های خودپرداز و کارت‌خوان باید در بازه‌های زمانی استاندارد تعمیر و تمیز شده و به تکنولوژی‌های جدید مجهز شوند؛ این کار اگر در زمان مناسب انجام نشود سنسورهای دستگاه حساسیت خود را از دست داده و ممکن است منجر به ضبط کارت توسط خودپرداز یا عدم ارائه سرویس توسط کارت‌خوان شود.
در محیط‌هایی مانند پمپ بنزین‌ها که دستگاه‌های کارت‌خوان به طور مداوم استفاده می‌شوند و آلودگی بیشتری در محیط وجود دارد، این مشکل به‌وفور دیده می‌شود. بانک‌ها موظف‌اند دستگاه‌های خودپرداز خود را بر اساس استانداردهای بین‌المللی نگهداری کنند، گاهی به تأخیر انداختن فرایند مراقبت از دستگاه‌ها منجر به چنین مسائلی می‌شود. علاوه بر این، دستگاه‌هایی که با فناوری‌های قدیمی کار می‌کنند یا کیفیت قابل قبولی ندارد، ممکن است با کارت‌های جدیدتر سازگاری کامل نداشته باشند، که این امر ریسک ضبط کارت را افزایش می‌دهد. این علت حدود ۳۰ درصد موارد ضبط کارت را تشکیل می‌دهد و نشان‌دهنده اهمیت سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فنی و رسیدگی مداوم به دستگاه‌هاست.
استانداردهای ISO در تولید کارت بانکی
کارت‌های بانکی باید بر اساس استانداردهای بین‌المللی ساخته شوند، که مشخصاتی مانند ضخامت (معمولاً ۰.۷۶ میلی‌متر)، فاصله نوار مغناطیسی از لبه‌ها و کیفیت مواد به کار رفته در تولید کارت را تعیین می‌کنند. اگر کارتی خارج از این استانداردها باشد، دستگاه خودپرداز ممکن است آن را به‌درستی شناسایی نکرده و ضبط کند.
رعایت استاندارهای ISO در تولید کارت موضوعی است که از طرف بانک‌ها رعایت می‌شود. برخی بانک‌ها با استفاده از روش‌های خلاقانه در تولید کارت باعث شدند تا همین استانداردها نیز به‌روزتر شده و سیستم خودپردازها و کارت‌خوان‌ها نیز به تکنولوژی‌های جدید مجهز شود. امروزه، استاندارد تولید کارت‌های بانکی کامل‌تر شده و دستگاه‌های خودپرداز و کارت‌خوان نیز متناسب با نیازهای جدید به‌روزرسانی شده است. این سازگاری مدیون نوآوری برخی بانک‌ها در تولید کارت‌های جدید است.
نکاتی که بهتر است رعایت کنیم
کارت‌های بانکی ابزاری ضروری برای دسترسی به خدمات مالی هستند؛ خودپردازها (ATMها) یا دستگاه‌های کارت‌خوان نیز به‌عنوان یکی از نقاط تماس اصلی بین مشتریان و بانک محسوب می‌شوند و روزانه میلیون‌ها تراکنش را پردازش می‌کنند. برای استفاده درست از این خدمات لازم است نکاتی را در نظر بگیریم.
رمز کارت: سیستم‌های امنیتی به کار رفته در دستگاه‌های خودپرداز با وارد کردن اشتباه رمز کارت (معمولاً سه بار)، کارت را به طور خودکار ضبط می‌کنند. این مکانیسم حفاظتی، که بخشی از پروتکل‌های امنیتی استاندارد است، برای حفظ امنیت حساب کاربران طراحی شده است. اما گاهی، این اتفاق به دلیل فراموشی رمز و وارد کردن رمز اشتباه ممکن است اتفاق بیفتد.
برداشت به‌موقع کارت بعد از استفاده از خدمات دستگاه: خودپردازها معمولاً پس از بیرون دادن کارت، زمانی محدود (حدود ۲۰ تا ۳۰ ثانیه) برای برداشتن آن توسط کاربر در نظر می‌گیرند. اگر به هر دلیلی اقدام به برداشت کارت نشود، دستگاه کارت را به داخل کشیده و ضبط می‌کند. این ویژگی که برای جلوگیری از سرقت کارت‌های رها شده تعبیه شده و در محیط‌های پرجمعیت مانند مراکز خرید یا ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی بیشتر مشاهده می‌شود. بر اساس گزارش‌های بانکی، بیش از ۴۰ درصد موارد ضبط کارت به این عوامل انسانی مربوط می‌شود.
علاوه بر دو مورد بالا که از ضبط کارت جلوگیری می‌کند، استفاده خدمات اپلیکیشن‌های بانکی یا نئوبانک‌ها برای انجام تراکنش یا سایر خدمات نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
اختلالات شبکه
در برخی موارد، ضبط کارت نه به دلیل اشتباه کاربر و نه به‌خاطر مشکلات دستگاه است؛ بلکه به واسطه مشکلات ارتباطی رخ می‌دهد. سیستم‌های بانکی بر پایه شبکه‌های پیچیده‌ای کار می‌کنند که شامل ارتباط بین دستگاه، سرورهای بانک و شبکه شتاب است. اگر در حین تراکنش، اختلالی در این شبکه ایجاد شود – مانند قطعی اینترنت، مشکلات سرور یا حتی نوسانات برق – دستگاه ممکن است کارت را ضبط کند تا امنیت مشتری حفظ شود. این اختلالات موقتی هستند؛ اما بانک‌ها برای کاهش این ریسک، سیستم‌های پشتیبانی و نظارتی مخصوصی را پیاده‌سازی کرده‌اند. آمار نشان می‌دهد که حدود ۲۰ درصد موارد ضبط کارت به اختلالات شبکه‌ای مرتبط است.
مسئولیت‌های بانک در بازگرداندن کارت ضبط شده
امروزه کارت‌های بانکی مدرن عمدتاً با رعایت کامل استانداردها صادر می‌شوند و معمولاً با چنین مشکلاتی مواجه نیستند. این کارت‌ها با مواد باکیفیت و طراحی دقیق، سازگاری بالایی با دستگاه‌های مختلف دارند و تجربه کاربری روان‌تری ارائه می‌دهند. علاوه بر این، طبق مقررات بانکی، اگر کارتی به هر دلیلی توسط خودپرداز ضبط شود، بانک موظف است آن را پس از تأیید هویت کاربر، تحویل دهد. عدم ارائه کارت ضبط شده توسط دستگاه، می‌تواند به‌صورت قانونی پیگیری شود. این مسئولیت، بخشی از وظایف بانک‌های متعهد برای حفظ اعتماد و جلوگیری از اتلاف وقت مشتریان است.
در پایان، باید گفت که ضبط کارت توسط خودپرداز یا عدم خوانش کارت در کارت‌خوان‌ها دلایل متعددی دارد، از مشکلات فنی کارت گرفته تا نکاتی که از سمت استفاده‌کننده باید رعایت شود. بخش قابل توجهی از این مشکلات می‌تواند با ارائه گزارش به بانک‌ها به حداقل برسد و تجربه بهتری از استفاده از خدمات بانکی را فراهم کند.
